Ik heb higumen Aimilianos een keer ontmoet bij een bezoek aan het Meteoraklooster in 1970, waar hij leidinggaf aan de jonge mensen die aan het werk waren bij het klooster. Zij gaven stilzwijgend een getuigenis van vreugde en geloof dat een blijvende indruk op mij maakte. Tijdens die pelgrimage ontmoetten wij op de Athos onder andere abt Basilios Gondakakis, die veel later bij de begrafenis van zijn vriend Aimilianos de homilie zou uitspreken. Met hem mochten wij meerdere goede gesprekken hebben, en naderhand kon ik hem zelfs voor een vriendenprijs de Patrologia Graeca van Migne bezorgen die ik bij de veiling van een kloosterbibliotheek op de kop kon tikken ten behoeve van de monniken van het klooster van Stavronikita. In dit korte portret wil ik graag ingaan op het bijzondere leven van higumen Aimilianos. Daarnaast heb ik een Nederlandse vertaling gemaakt van de Engelstalige artikelen van Maximos Constas over higumen Aimilianos, zie hieronder.
Alexandros Vafeidis werd geboren in Nikaia, Piraeus in een orthodoxe familie. Zijn moeder en zijn grootmoeder werden als weduwe monialen, de vader van zijn moeder had theologie gestudeerd aan de Theologische Hogeschool van het patriarchaat Constantinopel op het eiland Chalki. Het familieleven was doordrenkt van vroomheid. De jongeman was een uitstekend student en na zijn middelbare school ging hij naar de Universiteit van Athene, waar hij begon met een studie rechten. Na twee jaar ging hij over naar de Theologische Faculteit. Hij was actief in het kerkelijk jeugdwerk en toonde uitgesproken leidersgaven. Zijn ideaal was om in het buitenland te gaan werken als missionaris, maar hij wilde zich spiritueel voorbereiden in een klooster. In 1960 plaatste hij zich onder het gezag van metropoliet Dionysios van Tricala die een sterk bevorderaar was van het monastieke leven. Hij werd monnik, ontving de naam Aimilianos, en kreeg als standplaats het Barlaam klooster op de Meteora in midden-Griekenland.
In 1960 werd hij diaken gewijd, in 1961 priester. Toen bracht hij 4 maanden door in een klooster waar de oude monniken hem met argwaan bekeken en hij een crisis moest doormaken en zich verloren voelde. Een buitengewoon sterke mystieke ervaring, die doet denken aan de lichtvisioenen van Symeon de Nieuwe Theoloog, veranderde zijn leven. De bisschop zal zijn ongewone geestelijke groei hebben opgemerkt, want hij stelde hem ondanks zijn jeugd aan als overste van het grootste klooster op Meteora. Daar bestudeerde hij de klassieke teksten van het cenobitisch leven en legde hij zich toe op strenge ascese.
Na een jaar bevorderde de bisschop hem tot archimandriet, en vroeg hem het jongerenpastoraat in het diocees ter hand te nemen. Dit bleek een gouden greep; hij had grote invloed op de jeugd en er vormde zich een groep die enthousiast was voor het monastieke leven. Zelf vormde hij zich in contact met heilige monniken op de Athos en elders. Hij slaagde erin zijn cenobitisch ideaal over te dragen en te organiseren, niet alleen voor jonge mannen, maar ook voor jonge vrouwen, die hij samenbracht, eerst in een metochion van de Meteora. Vanaf 1974 krwamen deze groepen samen in Ormylia, Halkidiki een metochion van een Athos klooster in de nabijheid van Saloniki.
Omdat het leven op Meteora bemoeilijkt werd door de toestroming van toeristen week de gemeenschap uit naar de Athos en vestigde zich in het grote klooster van Simonpetra. De kleiner wordende gemeenschap van dat klooster had daartoe uitgenodigd en koos Aimilianos als haar Higumen. Hij wist hier respect voor de traditie te harmoniëren met praktische vernieuwingen en maakte het klooster tot een model voor hedendaags orthodox kloosterleven. In Frankrijk werden drie huizen gesticht afhankelijk van en verbonden met Simonopetra. Bij het klooster Ormylia werd een gezondheidscentrum gesticht waar kankerpatiënten gratis verzorging ontvangen. Vader Aimilianos werd in de orthodoxe wereld een veelgevraagde spreker op congressen, niet alleen in Griekenland maar ook in Europa en elders. Vanaf 1995 kreeg hij ernstige gezondheidsklachten en in 2000 trok hij zich terug als Higumen. Van toen af werd hij verzorgd in Ormylia, waar hij bijna 20 jaar verpleegd werd, terwijl hij tot geen enkele vorm van communicatie in staat was. Op 9 mei 2019 is hij daar ontslapen. Hij was een getuige van Christus in onze tijd, dat hij getuigde door zijn leven, door zijn woorden, en door zijn woordeloos lijden gedurende ruim 20 jaar. De zusters van Ormylia verzorgen de uitgave van zijn teksten ook in Franse en Engelse vertaling.
Hieronder vindt u twee video’s de processie in Ormylia, Halkidiki van Higumen Aimilianos van Simonopetra.
